Τις καθημερινές μπεζερίζει η μάνα μας να μας σηκώσει απ΄το κρεββάτι για να πάμε στο σχολειό.
Τι Κυριακές είμαστε στο πόδι αξημέρωτα.
Σύναξη, όλη η παρέα, στους Αγίους Θοδώρους.
Η δική μας Κυριακή θ’ αρχίσει μετά την εκκλησία.. Θ’αρχίσει το απρόσκοπτο παιχνίδι, άμα δεν έχει πέσει τιμωρία. Η χειρότερη τιμωρία που μπορεί να φας είναι να μη βγεις για παιχνίδι την Κυριακή.
Προτού ν’ αρχίσουμε να λυσάμε στο παιχνίδι, έχουμε το κατηχητικό σχολείο στην Καπνικαρέα ή στο Μοναστηράκι. Το μάθημα στο κατηχητικό τέλειωνε με το ηθικό δίδαγμα και την κεντρική ιδέα όσων διδαχθήκαμε. Ύστερα ξεσυνεριζόμαστε ποιος πήρε την ωραιότερη εικονίτσα, και ποιος θα δώσει πιο πολλά τεύχη της «Ζωής του Παιδιού» όταν θα βγει κυκλάμινο. Τα διδάγματα και τα τοιαύτα μού φαίνονταν ομολογουμένως ολίγον στημένα. Έπρεπε να απαντήσεις το σωστό, αλλιώς ο παπάς σε κατακεραύνωνε, λες κι ήσουν δεν ξέρω τι.
Γι’ αυτό ποτέ δεν απάντησα. Δεν ήθελα ν’ απαντήσω τη σωστή απάντηση, που ήταν γνωστή εκ των προτέρων. Ούτε κυκλάμινο βγήκα ποτέ.
Τι Κυριακές είμαστε στο πόδι αξημέρωτα.
Σύναξη, όλη η παρέα, στους Αγίους Θοδώρους.
Η δική μας Κυριακή θ’ αρχίσει μετά την εκκλησία.. Θ’αρχίσει το απρόσκοπτο παιχνίδι, άμα δεν έχει πέσει τιμωρία. Η χειρότερη τιμωρία που μπορεί να φας είναι να μη βγεις για παιχνίδι την Κυριακή.
Προτού ν’ αρχίσουμε να λυσάμε στο παιχνίδι, έχουμε το κατηχητικό σχολείο στην Καπνικαρέα ή στο Μοναστηράκι. Το μάθημα στο κατηχητικό τέλειωνε με το ηθικό δίδαγμα και την κεντρική ιδέα όσων διδαχθήκαμε. Ύστερα ξεσυνεριζόμαστε ποιος πήρε την ωραιότερη εικονίτσα, και ποιος θα δώσει πιο πολλά τεύχη της «Ζωής του Παιδιού» όταν θα βγει κυκλάμινο. Τα διδάγματα και τα τοιαύτα μού φαίνονταν ομολογουμένως ολίγον στημένα. Έπρεπε να απαντήσεις το σωστό, αλλιώς ο παπάς σε κατακεραύνωνε, λες κι ήσουν δεν ξέρω τι.
Γι’ αυτό ποτέ δεν απάντησα. Δεν ήθελα ν’ απαντήσω τη σωστή απάντηση, που ήταν γνωστή εκ των προτέρων. Ούτε κυκλάμινο βγήκα ποτέ.
Ίσως εδώ να βρίσκεται η απαρχή τής στοχαστικής στάσης, να μην απορρίπτω εκ προοιμίου την διαφορετική γνώμη ή να μην αποδέχομαι a priori, την αρνητική κριτική των πράξεων συνανθρώπων μου. Κάποιο λόγο έχει ο άνθρωπος που πράττει όπως πράττει.
Αλλά κατηχητικό ίσον παρέα, για ‘μένα. Ή μάλλον η ομάδα.
Αυτήν την αίσθηση συλλογικότητας έτσι, δεν την έχω από τότε ξανανοιώσει! Μπορεί αυτή η αίσθηση να οφείλεται στην εξιδανίκευση εκείνης της εποχής.
Πολύ αργότερα στις πρώτες πολιτικές αναζητήσεις να την πάλι η συλλογικότητα, αλλά πολύ φοβάμαι μόνο στα λόγια. Είχα αρχίσει να κατανοώ τη ρήση:
«Στον αγώνα ενωμένοι και στη μάσα χωριστά».
Αργότερα η συμμετοχή μου στη χορωδία των ανακτόρων με μύησε στην υπευθυνότητα και στην αρχή της συλλογικής ευθύνης μιας ομάδας. Στη χορωδία το παραμικρό λάθος δημιουργεί χασμωδία. Στη χορωδία δεν επιτρέπεται το λάθος, δεν ισχύει η ρήση «το λανθάνειν ανθρώπινον». Ή μάλλον στις πρόβες δεν απαγορεύεται το λάθος . Οι δάσκαλοι της χορωδίας, ο Μιχάλης Αδάμης και ο Στέφανος Βασιλειάδης, δεν κατακεραυνώνουν το λάθος, όπως ο δάσκαλος του σχολείου. Επαναλαμβάνουμε το σημείο πάλι και πάλι μέχρι οι δάσκαλοι να τ’ ακούσουν όπως πρέπει. Και ν’ ακουστεί όπως πρέπει. Αυτοί ξέρουν.
Απαγορεύεται το λάθος στην επίσημη εμφάνιση. Αν και το τέλειο συχνά είναι ψυχρό.
Αυτήν την αίσθηση συλλογικότητας έτσι, δεν την έχω από τότε ξανανοιώσει! Μπορεί αυτή η αίσθηση να οφείλεται στην εξιδανίκευση εκείνης της εποχής.
Πολύ αργότερα στις πρώτες πολιτικές αναζητήσεις να την πάλι η συλλογικότητα, αλλά πολύ φοβάμαι μόνο στα λόγια. Είχα αρχίσει να κατανοώ τη ρήση:
«Στον αγώνα ενωμένοι και στη μάσα χωριστά».
Αργότερα η συμμετοχή μου στη χορωδία των ανακτόρων με μύησε στην υπευθυνότητα και στην αρχή της συλλογικής ευθύνης μιας ομάδας. Στη χορωδία το παραμικρό λάθος δημιουργεί χασμωδία. Στη χορωδία δεν επιτρέπεται το λάθος, δεν ισχύει η ρήση «το λανθάνειν ανθρώπινον». Ή μάλλον στις πρόβες δεν απαγορεύεται το λάθος . Οι δάσκαλοι της χορωδίας, ο Μιχάλης Αδάμης και ο Στέφανος Βασιλειάδης, δεν κατακεραυνώνουν το λάθος, όπως ο δάσκαλος του σχολείου. Επαναλαμβάνουμε το σημείο πάλι και πάλι μέχρι οι δάσκαλοι να τ’ ακούσουν όπως πρέπει. Και ν’ ακουστεί όπως πρέπει. Αυτοί ξέρουν.
Απαγορεύεται το λάθος στην επίσημη εμφάνιση. Αν και το τέλειο συχνά είναι ψυχρό.
Τα περί μη συλλογικής ευθύνης που ακούγονται τελευταία, δεν τα πολυκαταλαβαίνω. Ο άνθρωπος δεν ζει μόνος του. Άρα δεν μπορεί να μην είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του, αλλά και για τις πράξεις όσων των περιβάλλουν. Για φαντάσου ένας δάσκαλος να μην έχει ευθύνη για τη συμπεριφορά των μαθητών του. Ένας δάσκαλος να μη ευθύνεται για την απόδοση των μαθητών του.
Αμοιβαιότητα.
Άμα ένας από την παρέα φέρεται άκομψα σ’ ένα χώρο, ανάρμοστα σ’ ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, ντρέπομαι για λογαριασμό του.
Αλλά και η μεταβίβαση ευθύνης αυθαίρετα σ’ ένα σύνολο ανθρώπων, για να απαλλαχθεί των ευθυνών του αυτός που παρεκτρέπεται, μου φαίνεται ακόμα χειρότερο.
Καλό είναι να υπάρχει ισορροπία και εδώ.
Αμοιβαιότητα.
Άμα ένας από την παρέα φέρεται άκομψα σ’ ένα χώρο, ανάρμοστα σ’ ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, ντρέπομαι για λογαριασμό του.
Αλλά και η μεταβίβαση ευθύνης αυθαίρετα σ’ ένα σύνολο ανθρώπων, για να απαλλαχθεί των ευθυνών του αυτός που παρεκτρέπεται, μου φαίνεται ακόμα χειρότερο.
Καλό είναι να υπάρχει ισορροπία και εδώ.
Όταν το κατηχητικό γίνεται στο Μοναστηράκι και τελειώσει, ανταμώνουμε με συμμαθητές και συμμαθήτριες απ’ το Δημοτικό
–Γεια σου ρε Κώστα.
-Γεια σου Σταμάτη.
-Τι έγινε ρε Νόρα;
-Τίποτα.
Ανεβαίνουμε απ΄το Μοναστηράκι για περιπέτεια μέσα απ’ την αρχαία αγορά στον Άρειο Πάγο. Πιλαλάμε γρήγορα σαν αγρίμια και ανεβαίνουμε πάνω, χωρίς να το καταλάβουμε. Νιάτα βλέπεις. Τ’ αγόρια κάνουμε «φιγούρες» για να μας βλέπουν τα κοριτσόπουλα. Τρέχουμε, πηδάμε, σπρωχνόμαστε, λέμε «εξυπνάδες», για να μας προσέξει το κορίτσι που αρέσει στον καθένα. Και τα κορίτσια έχουν στο μάτι από έν’ αγόρι. Ξέρω ότι με ματιάζει η Κλέα. Μ’ αρέσει όμως η Νάσα.
Τα κορίτσια περπατάνε ανγκαζέ ή χέρι-χέρι. Μιλάνε χαμηλόφωνα.
-Γεια σου Σταμάτη.
-Τι έγινε ρε Νόρα;
-Τίποτα.
Ανεβαίνουμε απ΄το Μοναστηράκι για περιπέτεια μέσα απ’ την αρχαία αγορά στον Άρειο Πάγο. Πιλαλάμε γρήγορα σαν αγρίμια και ανεβαίνουμε πάνω, χωρίς να το καταλάβουμε. Νιάτα βλέπεις. Τ’ αγόρια κάνουμε «φιγούρες» για να μας βλέπουν τα κοριτσόπουλα. Τρέχουμε, πηδάμε, σπρωχνόμαστε, λέμε «εξυπνάδες», για να μας προσέξει το κορίτσι που αρέσει στον καθένα. Και τα κορίτσια έχουν στο μάτι από έν’ αγόρι. Ξέρω ότι με ματιάζει η Κλέα. Μ’ αρέσει όμως η Νάσα.
Τα κορίτσια περπατάνε ανγκαζέ ή χέρι-χέρι. Μιλάνε χαμηλόφωνα.
Ο βράχος του Άρειου Πάγου είναι γεμάτος εσοχές, σκοτίες, σπηλιαράκια και προφυλακτικά. Τα προφυλακτικά διεγείρουν την φαντασία μου, αλλά τα σιχαίνομαι.
Ο καθένας από εμάς τους άντρακλες δεν βλέπει άλλο παρά πώς να ξεμοναχιάσει το κορίτσι «του» σε καμιά εσοχή. Καταφέρνω να ξεμοναχιάσω τη Λίτσα. Ναι, όχι τη Νάσα. Μου αρέσει κι η Λίτσα. Ε και; Άχαρος και αμήχανος κοιτάζω τα πεύκα! Δεν ξέρω αν κοκκινίζω απ’ το τρεχαλητό ή απ’ τη ντροπή.
Τα πουλιά τιτιβίζουν στον Άρειο Πάγο.
Τα μάτια του κοριτσιού περιμένουν την αγορίστικη κίνηση. Επί ματαίω.
Τα κορίτσια πάντα ξέρουν τι θέλουν πολύ νωρίς. Τα κορίτσια κάνουν «προξενιά», στέλνουν μηνύματα, με τις φίλες τους, στ’ αγόρι που θέλουν να τα φτιάξουν. Τ’ αγόρια μένουμ’ άπραγα, βρισκόμαστε σε προεφηβική συστολή,. Όταν … διασταλούμε το κορίτσι, φευ, το ‘χει φάει άλλος.
Τα προφυλακτικά είναι για τους μεγάλους.
Ο καθένας από εμάς τους άντρακλες δεν βλέπει άλλο παρά πώς να ξεμοναχιάσει το κορίτσι «του» σε καμιά εσοχή. Καταφέρνω να ξεμοναχιάσω τη Λίτσα. Ναι, όχι τη Νάσα. Μου αρέσει κι η Λίτσα. Ε και; Άχαρος και αμήχανος κοιτάζω τα πεύκα! Δεν ξέρω αν κοκκινίζω απ’ το τρεχαλητό ή απ’ τη ντροπή.
Τα πουλιά τιτιβίζουν στον Άρειο Πάγο.
Τα μάτια του κοριτσιού περιμένουν την αγορίστικη κίνηση. Επί ματαίω.
Τα κορίτσια πάντα ξέρουν τι θέλουν πολύ νωρίς. Τα κορίτσια κάνουν «προξενιά», στέλνουν μηνύματα, με τις φίλες τους, στ’ αγόρι που θέλουν να τα φτιάξουν. Τ’ αγόρια μένουμ’ άπραγα, βρισκόμαστε σε προεφηβική συστολή,. Όταν … διασταλούμε το κορίτσι, φευ, το ‘χει φάει άλλος.
Τα προφυλακτικά είναι για τους μεγάλους.
Γυρίζουμε στο σπίτι, για το Κυριακάτικο οικογενειακό τραπέζι, μεσημέρι πια.
Τα σούρτα-φέρτα στον Άρειο Πάγο είναι μυστικό, άμα το μάθουν οι μεγάλοι καήκαμε. Κι όμως παίζαμε στον ιδανικό χώρο. Στις παρυφές της Ακρόπολης, στην Αρχαία αγορά και στον Άρειο Πάγο!
Τα σούρτα-φέρτα στον Άρειο Πάγο είναι μυστικό, άμα το μάθουν οι μεγάλοι καήκαμε. Κι όμως παίζαμε στον ιδανικό χώρο. Στις παρυφές της Ακρόπολης, στην Αρχαία αγορά και στον Άρειο Πάγο!
Για σκέψου!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου