Το χρονικό της εξέγερσης.
Κάθε χρόνο, ο νους μας γυρίζει στην κορύφωση των φοιτητικών κινητοποιήσεων το Νοέμβριο του 1973, για καλύτερη παιδεία, ελευθερία, δημοκρατία και ανεξαρτησία -αξίες πάντα διαχρονικές και επίκαιρες-, οι οποίες ήταν το αποκορύφωμα προγενέστερων κινητοποιήσεων, με κύριους σταθμούς την κατάληψη της Νομικής Σχολής Αθηνών στις 21 και 22 Φεβρουαρίου του 1973 και τη διαδήλωση της 4ης Νοεμβρίου του 1973, με αφορμή το μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου. Ο αγώνας εκείνος μετετράπη σε χείμαρρο, που παρέσυρε τον ελληνικό λαό ενάντια στην 7χρονη δικτατορία του καθεστώτος της 21ης Απριλίου.
Την Τρίτη (13/11), το δικαστήριο αθώωσε 12 από τους 17 συλληφθέντες στα επεισόδια, που σημειώθηκαν στις 4 Νοεμβρίου και επέβαλε στους υπόλοιπους 5 ποινές με αναστολή. Αμέσως, αναγγέλθηκαν φοιτητικές συγκεντρώσεις σε διάφορες σχολές για την επόμενη μέρα, γεγονός που προμήνυε το ξέσπασμα εναντίον του χουντικού καθεστώτος. Το πρωί της Τετάρτης (14/11), πραγματοποιήθηκαν Γενικές Συνελεύσεις των φοιτητικών συλλόγων, για να συζητηθεί το ζήτημα των φοιτητικών εκλογών. Στη Νομική Σχολή Αθηνών, πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση, ενώ γύρω στη 1 το μεσημέρι, έφτασε η πληροφορία ότι στο Πολυτεχνείο υπήρχε ένταση μεταξύ αστυνομικών και φοιτητών και πως οι αστυνομικοί στο Πολυτεχνείο χτυπούσαν φοιτητές, γεγονός που προκάλεσε αναστάτωση.
Τότε, περίπου 1.500 φοιτητές ξεκίνησαν την πορεία τους από τη Σόλωνος για να γίνει διαδήλωση προς το Πολυτεχνείο. Στο δρόμο συγκρούστηκαν με αστυνομικές δυνάμεις και ορισμένοι από τους διαδηλωτές ενώθηκαν με όσους βρίσκονταν στο χώρο του Πολυτεχνείου και άλλοι έφυγαν στους γύρω δρόμους. Εντός και εκτός του κτιρίου του Πολυτεχνείου επικρατούσε ένταση. Εν τω μεταξύ, οι Γενικές Συνελεύσεις των Φοιτητικών Συλλόγων ολοκληρώθηκαν, απορρίπτοντας τα κυβερνητικά μέτρα, που αφορούσαν στον προγραμματισμό των φοιτητικών εκλογών και το απόγευμα της ίδιας ημέρας, αποφασίστηκε η κατάληψη του κτιρίου του Πολυτεχνείου, κάτω από τον έλεγχο Συντονιστικής Επιτροπής. Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφάσισαν να ενωθούν με τους υπόλοιπους.
Στις 5 το απόγευμα περίπου, πλησίασε το χώρο της συγκέντρωσης ο εισαγγελέας υπηρεσίας Σανίτας, ο οποίος ενημέρωσε τους συγκεντρωμένους ότι μπορούν να διαδηλώσουν και μετά να διαλυθούν ήσυχα. Μισή ώρα αργότερα, οι αστυνομικοί, που είχαν κυκλώσει το κτίριο, αποχώρησαν. Η κατάληψη συνεχίστηκε και οι κλεισμένοι στο κτίριο φοιτητές ενώθηκαν με τους συγκεντρωμένους απ’ έξω πολίτες καταλαμβάνοντας όλο το χώρο μπροστά από το Πολυτεχνείο και φωνάζοντας συνθήματα, όπως : "ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ", "ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΤΥΡΑΝΝΙΑ", "ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΛΑΕ", "ΑΠΟΨΕ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΤΑΫΛΑΝΔΗ". Γύρω στις 8 το βράδυ, οι συγκεντρωμένοι είχαν πλέον πολλαπλασιαστεί. Οι Γενικές Συνελεύσεις μέσα στο χτίριο συνεχίζονταν, ενώ έξω από το Πολυτεχνείο τα συνθήματα πλήθαιναν. Τότε έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτες χειρόγραφες προκηρύξεις, που μοιράζονταν στα περαστικά αυτοκίνητα.
Γύρω στις 9, έγινε ολοκληρωτική κατάληψη του Πολυτεχνείου και του γύρω χώρου και σταμάτησε η κυκλοφορία. Οι διαδηλωτές γρήγορα έγιναν ακόμα περισσότεροι και έξω από το κτίριο ανέμιζαν σημαίες και έκαιγαν ομοιώματα του Παπαδόπουλου και σύμβολα της 21ης Απριλίου. Γύρω στα μεσάνυχτα, έκλεισαν οι πόρτες του Πολυτεχνείου και δημιουργήθηκαν επιτροπές περιφρούρησης για τις επισιτιστικές και υγειονομικές ανάγκες. Παράλληλα, συγκροτήθηκε η Συντονιστική Επιτροπή και άρχισε η προετοιμασία της λειτουργίας του Ραδιοφωνικού Σταθμού. Μεταξύ των κλεισμένων στο κτίριο, βρίσκονταν και αρκετοί εργάτες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, γίνονταν Συνελεύσεις κατά σχολές.
Γύρω στη 1 μετά τα μεσάνυχτα, στην αίθουσα του κτιρίου Γκίνη, είχαν συγκεντρωθεί εκατοντάδες άτομα, μεταξύ των οποίων εργάτες και εργαζόμενοι κάθε πολιτικής απόχρωσης. Στην Αθήνα, ξέσπασαν αναταραχές και στο πλευρό των φοιτητών γρήγορα τάχθηκαν μαθητές και εργάτες. Η κατάληψη μετατράπηκε σε λαϊκή κινητοποίηση ενάντια στο καθεστώς της 21ης Απριλίου και οδήγησε στην επέμβαση των στρατιωτικών δυνάμεων, που άφησε πίσω της νεκρούς και τραυματίες.
Ιφιγένεια Κουμαργιανού
